پر کردن دندان یکی از رایج‌ترین روشهای ترمیم دندان‌های آسیب‌دیده بر اثر پوسیدگی، ترک یا شکستگی است. این فرآیند نه تنها ساختار دندان را بازسازی می‌کند، بلکه از پیشرفت آسیب و نفوذ باکتری‌ها نیز جلوگیری می‌نماید. در این مقاله، به بررسی جزئیات این روش درمانی، مواد مختلف مورد استفاده برای ترمیم دندان، مراحل انجام کار و نکات ضروری برای مراقبت‌های پس از پر کردن می‌پردازیم. انتخاب ماده مناسب برای پر کردن دندان نه تنها به زیبایی و هزینه بستگی دارد، بلکه دوام و ماندگاری آن نقش کلیدی در موفقیت درمان ایفا می‌کند. هر نوع ماده پرکننده ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که بر طول عمر آن تأثیر می‌گذارد.
انواع مواد پر کردن دندان
مواد مختلفی برای پر کردن دندان‌ها استفاده می‌شوند که هر کدام مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند. در ادامه هر ماده را به‌صورت مجزا تشریح می‌کنیم:
- آمالگام (نقره‌ای): این ماده ترکیبی از جیوه، نقره، قلع و مس است و به دلیل استحکام بالا و هزینه کم، سال‌هاست در پر کردن دندان کاربرد دارد. با این حال، رنگ نقره‌ای آن برای دندان‌های جلو مناسب نیست و نگرانی‌هایی درباره جیوه موجود در آن مطرح شده است. سازمان‌های معتبری مانند FDA و ADA استفاده از آن را برای افراد بالغ بی‌خطر می‌دانند، اما برای گروه‌های خاص مانند کودکان، زنان باردار و افراد با مشکلات کلیوی توصیه نمی‌شود.
- کامپوزیت (هم‌رنگ دندان): این ماده از رزین و ذرات شیشه‌ای ساخته می‌شود و به دلیل تطابق رنگ با دندان، برای نواحی قابل مشاهده مانند دندان‌های جلو ایده‌آل است. با این حال، استحکام کمتری نسبت به آمالگام دارد و ممکن است پس از ۵ تا ۱۰ سال نیاز به تعویض داشته باشد.
- پرسلن (سرامیکی): پرکننده‌های سرامیکی به‌صورت اینله یا اُنله در لابراتوار ساخته می‌شوند و مقاومت بالایی در برابر سایش و تغییر رنگ دارند. هزینه این مواد مشابه طلاست و برای ترمیم‌های گسترده‌تر کاربرد دارد.
- گلاس آیونومر: این ماده حاوی فلوراید است و به تقویت دندان کمک می‌کند، اما استحکام کمتری دارد و معمولاً برای پرکردن موقت یا دندان‌های شیری کودکان استفاده می‌شود.
مراحل پر کردن دندان
فرآیند پر کردن دندان معمولاً در یک جلسه انجام می‌شود و شامل مراحل زیر است:
- بی‌حسی موضعی: دندانپزشک ناحیه مورد نظر را بی‌حس می‌کند تا بیمار دردی احساس نکند.
- حذف بافت آسیب‌دیده: با استفاده از مته‌های دندانپزشکی، بخش‌های پوسیده یا ترک‌خورده دندان تراشیده می‌شود.
- تمیز کردن حفره: فضای خالی ایجادشده ضدعفونی می‌شود تا از رشد باکتری‌ها جلوگیری شود.
- پر کردن حفره: ماده انتخاب‌شده (مانند کامپوزیت یا آمالگام) در حفره قرار می‌گیرد.
- خشک کردن و پرداخت: در مورد مواد کامپوزیتی، از نور مخصوص برای سخت شدن استفاده می‌شود. سپس سطح پرکردگی صیقل داده می‌شود تا با فرم طبیعی دندان هماهنگ گردد.
برای مشاوره رایگان یا دریافت نوبت در کلینیک دندانپزشکی نسترن، با شمارۀ ۰۲۱۸۸۷۴۱۶۴۰ تماس حاصل فرمایید.
عوارض احتمالی و مراقبت‌های پس از ترمیم دندان
پس از پر کردن دندان، ممکن است حساسیت به گرما، سرما یا فشار موقتاً ایجاد شود که معمولاً طی یک تا دو هفته برطرف می‌گردد. در موارد نادر، عوارضی مانند درد شدید، تورم یا عفونت مشاهده می‌شود که نیاز به مراجعه فوری به دندانپزشک دارد. برای کاهش خطرات، رعایت نکات زیر ضروری است:
- تا زمان از بین رفتن اثر بی‌حسی، از جویدن غذا با ناحیه درمان‌شده خودداری کنید.
- بهداشت دهان و دندان را با مسواک زدن، نخ دندان و استفاده از دهان‌شویه حفظ کنید.
- معاینات دوره‌ای دندانپزشکی را جدی بگیرید تا سلامت پرکردگی بررسی شود.
سوالات متداول
آیا پر کردن دندان درد دارد؟
خیر، در طول فرآیند از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود و بیمار دردی احساس نمی‌کند. در صورت ناراحتی، دندانپزشک دوز بی‌حسی را افزایش می‌دهد.
بعد از پر کردن دندان چه زمانی می‌توان غذا خورد؟
بلافاصله پس از پایان کار امکان غذا خوردن وجود دارد، اما بهتر است تا رفع بی‌حسی صبر کنید تا از گاز گرفتن تصادفی لب یا گونه جلوگیری شود.
عمر مفید ترمیم دندان چقدر است؟
این موضوع به نوع ماده استفاده‌شده بستگی دارد. آمالگام تا ۱۵ سال و کامپوزیت تا ۱۰ سال دوام می‌آورند. پرکننده‌های سرامیکی و طلا حتی ممکن است بیش از ۲۰ سال ماندگاری داشته باشند.
