پروتز دندان یکی از مؤثرترین روش‌ها در دندانپزشکی برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته، ترمیم ساختارهای آسیب‌دیده فک و بهبود عملکرد جویدن و تکلم است. این فناوری نه‌تنها به بازسازی زیبایی صورت کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی در حفظ سلامت کلی دهان و دندان ایفا می‌نماید. در این مقاله، به بررسی انواع پروتز، مواد سازنده، مراحل نصب و نکات ضروری برای انتخاب مناسب‌ترین گزینه می‌پردازیم.
انواع پروتز دندان
پروتزهای دندانی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
پروتزهای ثابت
این نوع پروتزها به صورت دائمی در دهان نصب می‌شوند و با استفاده از چسب‌های مخصوص یا پیچ به دندان‌های طبیعی یا ایمپلنت‌های دندانی متصل می‌گردند. بریج‌های دندانی و تاج‌های مصنوعی (کراون) از نمونه‌های رایج این گروه هستند.
پروتزهای متحرک
این پروتزها قابلیت جدا شدن و تمیز کردن آسان را دارند و معمولاً با استفاده از مکانیسم‌های مکشی یا گیره‌های فلزی در جای خود ثابت می‌شوند. دندان‌های مصنوعی کامل و پارسیل از این دسته‌اند.
پروتزهای مبتنی بر ایمپلنت دندان
ترکیبی از پروتزهای ثابت و متحرک هستند که با تکیه بر ایمپلنت‌های دندان کاشته‌شده در استخوان فک، ثبات بیشتری دارند. این روش برای افرادی که چندین دندان از دست رفته دارند، گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود.
مواد مورد استفاده در ساخت پروتز دندان
انتخاب مواد سازنده پروتز دندان تأثیر مستقیمی بر دوام، زیبایی و هزینه نهایی دارد. پرسلن و سرامیک به‌دلیل شباهت بالا به دندان‌های طبیعی، برای تاج‌ها و بریج‌ها استفاده می‌شوند. آکریلیک رزین نیز در ساخت پروتزهای متحرک کاربرد دارد و به دلیل سبکی و قابلیت تنظیم آسان، محبوبیت زیادی دارد. در پروتزهای مبتنی بر ایمپلنت دندان، تیتانیوم به‌عنوان ماده‌ای زیست‌سازگار، نقش اصلی را ایفا می‌کند.
مراحل نصب پروتز
فرایند نصب پروتز دندان با معاینه دقیق دندان‌ها و عکسبرداری آغاز می‌شود. پس از قالب‌گیری از دندان‌ها، قالب به لابراتوار ارسال می‌گردد تا پروتز سفارشی ساخته شود. در مواردی مانند ایمپلنت، ابتدا پایه تیتانیومی در استخوان فک کاشته می‌شود و پس از بهبود کامل، پروتز نهایی نصب می‌گردد. پروتزهای متحرک نیز پس از تنظیمات دقیق برای تطابق کامل با فرم فک، آماده استفاده می‌شوند.
هزینه و نگهداری از پروتز دندان
هزینه پروتز دندان به عواملی مانند نوع، مواد به‌کار رفته و پیچیدگی فرایند نصب بستگی دارد. برای مثال، دندان‌های مصنوعی کامل معمولاً مقرون‌به‌صرفه‌تر هستند، در حالی‌که پروتزهای مبتنی بر ایمپلنت هزینه بالاتری دارند. نگهداری منظم، شامل تمیز کردن روزانه و مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک، طول عمر پروتز را افزایش می‌دهد.
تفاوت ایمپلنت دندان و پروتز
ایمپلنت دندان به پایه تیتانیومی گفته می‌شود که در استخوان فک کاشته می‌شود و نقش ریشه دندان را بازی می‌کند. پروتز دندان، بخش قابل‌رویت و عملکردی است که روی ایمپلنت یا دندان‌های مجاور نصب می‌شود. این دو در کنار هم، جایگزینی پایدار و طبیعی برای دندان‌های از دست رفته ایجاد می‌کنند.
سخن پایانی
پروتز دندان نه‌تنها زیبایی لبخند را بازمی‌گرداند، بلکه از تحلیل استخوان فک و مشکلات گوارشی ناشی از جویدن نادرست جلوگیری می‌کند. انتخاب نوع مناسب پروتز نیازمند مشاوره با متخصص پروتزهای دندانی (پروستودنتیست) است تا با توجه به شرایط دهان، بودجه و انتظارات بیمار، بهترین گزینه انتخاب شود.
برای مشاوره رایگان یا دریافت نوبت در کلینیک دندانپزشکی نسترن، با شمارۀ ۰۲۱۸۸۷۴۱۶۴۰ تماس حاصل فرمایید.
سؤالات متداول
عمر مفید پروتز چقدر است؟
طول عمر پروتز به نوع آن بستگی دارد. پروتزهای مبتنی بر ایمپلنت تا ۲۵ سال دوام می‌آورند. پروتزهای متحرک معمولاً هر ۵ تا ۷ سال نیاز به تعویض دارند.
مراحل نصب پروتز چگونه است؟
فرایند نصب شامل معاینه، قالب‌گیری، ساخت پروتز در لابراتوار و نصب نهایی است.
آیا پروتز دندان برای همه مناسب است؟
خیر. انتخاب پروتز مناسب به عواملی مانند سلامت لثه، تراکم استخوان فک، تعداد دندان‌های ازدست‌رفته و شرایط عمومی دهان بستگی دارد.
آیا نصب پروتز درد دارد؟
نصب پروتز معمولاً با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و دردی ندارد. ممکن است پس از نصب، کمی ناراحتی یا حساسیت موقت وجود داشته باشد که با گذشت زمان کاهش می‌یابد.
