جراحی پیوند لثه که با نام‌های پیوند لثه یا جراحی پلاستیک پریودنتال نیز شناخته می‌شود، یک روش جراحی تخصصی برای درمان مشکلات مرتبط با تحلیل لثه‌ها است. این روش با هدف پوشاندن ریشه‌های دندان‌های در معرض خطر، کاهش حساسیت دندان‌ها و بهبود سلامت کلی دهان انجام می‌شود. تحلیل لثه‌ها نه‌تنها ظاهر ناخوشایندی ایجاد می‌کند، بلکه می‌تواند منجر به پوسیدگی ریشه دندان، التهاب و حتی از دست‌دادن دندان در موارد پیشرفته شود.
عوامل و دلایل نیاز به جراحی پیوند لثه
عقب‌نشینی لثه‌ها ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله بیماری‌های لثه (پریودنتیت)، مسواک‌زدن شدید یا نادرست، عوامل ژنتیکی و افزایش سن. زمانی که لثه‌ها تحلیل می‌روند، ریشه دندان‌ها در معرض محیط دهان قرار می‌گیرند. این وضعیت علاوه بر ایجاد حساسیت به سرما و گرما، خطر پوسیدگی و آسیب به استخوان فک را افزایش می‌دهد. در چنین مواردی، جراحی پیوند لثه به‌عنوان یک راهکار درمانی پیشنهاد می‌شود.
انواع روشهای جراحی پیوند لثه
جراحی پیوند لثه با استفاده از تکنیک‌های مختلفی انجام می‌شود که انتخاب هر روش به شرایط بیمار و میزان تحلیل لثه بستگی دارد:
- پیوند بافت همبند زیرپوششی: رایج‌ترین روش است که در آن بافت از زیر لایه سطحی کام (سقف دهان) برداشته شده و به ناحیه آسیب‌دیده پیوند زده می‌شود. این روش پوشش مناسبی برای ریشه‌های در معرض خطر فراهم می‌کند.
- پیوند آزاد لثه: در این روش، بافت مستقیماً از لایه سطحی کام برداشته می‌شود و برای افزایش ضخامت لثه‌های نازک استفاده می‌شود.
- پیوند پدیکل: در این تکنیک، بافت از نواحی مجاور لثه برداشته شده و به محل موردنظر منتقل می‌شود. این روش تنها زمانی امکان‌پذیر است که بافت سالم کافی در اطراف ناحیه آسیب‌دیده وجود داشته باشد.
- استفاده از ماتریکس درم بدون سلول: در این روش از بافت اهدایی یا مواد مصنوعی برای پیوند استفاده می‌شود که نیاز به برداشت بافت از دهان بیمار را کاهش می‌دهد.
فرآیند بهبودی و مراقبت‌های پس از جراحی
پس از جراحی، ناحیه پیوند شده با گاز استریل پوشانده می‌شود و بیمار باید دستورات خاصی را برای تسریع بهبودی رعایت کند. در روزهای اول، مصرف غذاهای نرم و خنک مانند ماست، پوره سیب‌زمینی و سوپ توصیه می‌شود. همچنین باید از مسواک‌زدن یا کشیدن نخ دندان در ناحیه جراحی خودداری کرد تا بافت پیوندی آسیب نبیند. تورم و ناراحتی خفیف در روزهای اول طبیعی است، اما در صورت مشاهده خونریزی شدید، تب یا ترشح چرک، مراجعه فوری به پزشک ضروری است. بهبودی کامل معمولاً بین یک تا دو هفته طول می‌کشد، اما در موارد پیچیده‌تر ممکن است زمان بیشتری نیاز باشد.
مزایا و موفقیت جراحی پیوند لثه
این جراحی با موفقیت بیش از ۹۰٪، نه‌تنها ظاهر لثه‌ها را بهبود می‌بخشد، بلکه از پیشرفت بیماری‌های لثه جلوگیری کرده و سلامت دهان و دندان را تضمین می‌کند. با پوشاندن ریشه‌های دندان، حساسیت کاهش یافته و خطر پوسیدگی و از دست‌دادن دندان به‌طور چشمگیری کم می‌شود.
نکات کلیدی برای پیشگیری از تحلیل لثه
رعایت بهداشت دهان و دندان شامل مسواک‌زدن ملایم با مسواک نرم، استفاده روزانه از نخ دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک، نقش مهمی در پیشگیری از تحلیل لثه‌ها دارد. همچنین اجتناب از مصرف سیگار و کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت می‌تواند سلامت لثه‌ها را حفظ کند.
اگرچه جراحی پیوند لثه یک روش ایمن و مؤثر است، اما مشورت با یک پریودنتیست (متخصص لثه) یا جراح فک و صورت برای انتخاب بهترین تکنیک و اطمینان از نتیجه مطلوب ضروری است. با پیشرفت‌های اخیر در روشهای جراحی، این فرآیند با درد کمتر و بهبودی سریع‌تری همراه شده است.
برای مشاوره رایگان یا دریافت نوبت در کلینیک دندانپزشکی نسترن، با شمارۀ ۰۲۱۸۸۷۴۱۶۴۰ تماس حاصل فرمایید.
سؤالات متداول
آیا جراحی پیوند لثه درد دارد؟
در حین جراحی، از بی‌حسی موضعی یا سدیشن استفاده می‌شود، بنابراین دردی احساس نخواهید کرد. پس از عمل، ممکن است ناراحتی خفیف، تورم یا حساسیت در ناحیه جراحی وجود داشته باشد که با مسکن‌های تجویزشده قابل کنترل است. درد ناشی از برداشت بافت از سقف دهان معمولاً شبیه سوختگی سطحی است و طی چند روز بهبود می‌یابد.
مدت زمان بهبودی چقدر است؟
بهبودی کامل بین ۱ تا ۲ هفته طول می‌کشد. در روزهای اول، باید از غذاهای نرم و خنک استفاده کنید و از مسواک‌زدن مستقیم ناحیه جراحی خودداری نمایید. تورم و کبودی در ۳ تا ۴ روز اول طبیعی است، اما در صورت مشاهده تب، خونریزی غیرقابل کنترل یا ترشح چرک، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
روشهای جایگزین برای جراحی پیوند لثه چیست؟
در موارد خفیف، ممکن است بتوان با رعایت بهداشت دقیق دهان و استفاده از خمیردندان‌های ضدحساسیت، مشکل را مدیریت کرد. اما در موارد پیشرفته، جراحی تنها راه‌حل مؤثر برای جلوگیری از آسیب‌های جدی‌تر است.
